ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကို ႏုိင္ငံသားေပးရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း၏ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အထူးအၾကံေပး မစၥတာဗီေဂ်နမ္ဘီယား၏ ေျပာၾကားမႈသည္ လက္ေတြ႕မက်၍ မျဖစ္ႏုိင္ဟု အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူမ်ားက တုံ႔ျပန္ခဲ့ၿပီး ၎၏ေျပာၾကားမႈသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျပန္လည္တည္ၿငိမ္စ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ႏွစ္ရပ္အၾကား ျပႆနာမ်ား ျဖစ္လာေအာင္ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္ရာ ေရာက္ေနသည္ဟု သုံးသပ္ခဲ့ၾကသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ႏိုင္ငံသားေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ပါက ၎တို႔သည္ အျမဲတမ္း ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရလိမ့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ယင္းသည္ ႏိုင္ငံတကာအလယ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုလည္း ထိခိုက္လာႏိုင္ပါေၾကာင္း ေမ ၁ ရက္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ႏုိင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဌာနတြင္ မစၥတာနမ္ဘီးယားက ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ဗီေဂ်နမ္ဘီယားက “အစိုးရကေန ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို Temporary Identity Certificate ထုတ္ေပးမယ္။ ေမြးလာတဲ့ ကေလးေတြကို ေမြးစာရင္းသြင္းေပးမယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ေပးမယ္လို႔ ကတိေတြအမ်ားႀကီး ေပးခဲ့ေပမယ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးကို ခုထိေျဖရွင္းတာ မရွိေသးပါဘူး” ဟုဆိုသည္။
“လက္ရွိ ရခိုင္မွာရွိတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြရဲ႕ အဓိက အလိုအပ္ဆံုး အရာကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ Status ကို စိစစ္အတည္ျပဳၿပီး တရား၀င္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ၿပီး မွတ္ပံုတင္ထုတ္ေပး။ ၿပီးရင္ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ အကန္႔အသတ္မရွိ သြားလာႏိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးၿပီး ျပည္ပထြက္ခြာဖို႔ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ပါ ျပဳလုပ္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးရပါမယ္။ ဒါဟာ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ နည္းလမ္းလို႔ ထင္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ ဒီရရွိထားတဲ့ အေနအထားကေန တျဖည္းျဖည္း ႏိုင္ငံေရး မဲဆႏၵနယ္တစ္ခု တည္ေထာင္ႏိုင္တဲ့အထိ လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုပါပဲ” ဟု ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အထူးအၾကံေပး ဗီေဂ်နမ္ဘီယားက ဆိုသည္။
ဒီဟာက ဘယ္ေလာက္အျငင္းပြားေနလဲဆိုေတာ့ အခုေနာက္ဆံုး Census မွာ ေတြ႔တဲ့အတုိင္းေပါ့ေနာ္။ သန္းေခါင္စာရင္းမွာကိုက မရွိတဲ့ဟာကို ဒီလိုမ်ဳိး လုပ္ေနတယ္။ ဆိုလိုတာက တုိင္းရင္းသားဆိုတာ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုဆိုတာ ဒီလိုမ်ဳိး pressure ေပးၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုလို႔ရတဲ့ဟာ မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရကလည္း ဒီလိုေတာင္းဆိုတဲ့အတြက္ ေပးပါတယ္ဆိုၿပီး လုပ္လို႔မရဘူး။ လုပ္လည္းမေပးႏုိင္ဘူးေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒနဲ႔အညီပဲ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရမယ္။ ဥပေဒနဲ႔ညီေသာ ႏုိင္ငံသားအားလံုး ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ေပးမယ္ . . . . .
မစၥတာ ဗီေဂ်နမ္ဘီယားက ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ႏိုင္ငံသားေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားမႈအေပၚ အစိုးရ၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီသူမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ဥပေဒႏွင့္ မညီသူမ်ား အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ မရႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဗီေဂ်နမ္ဘီယား၏ ေတာင္းဆိုမႈမွာ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း တညီတညြတ္တည္း ေျပာၾကားခဲ့ၾကၿပီး ၎၏ေျပာၾကားမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးကို တုိက္႐ုိက္၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ရာေရာက္သည္ဟု သုံးသပ္ခဲ့ၾကသည္။
မစၥတာ ဗီေဂ်နမ္ဘီယား၏ ယင္းကဲ့သုိ႔ ေျပာၾကားခ်က္အေပၚ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးမွ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိတစ္ဦးက ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီသူမ်ား အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရမည္ျဖစ္ၿပီး ဥပေဒႏွင့္ မညီသူမ်ား အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ မရႏုိင္ေၾကာင္း၊ တုိင္းရင္းသားဆိုသည္မွာ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုဆိုသည္မွာ ဖိအားေပးၿပီး ေတာင္းဆို၍ရသည့္အရာ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ အစိုးရကလည္း ယခုကဲ့သုိ႔ ေတာင္းဆိုသည့္အတြက္ ေပးပါသည္ဆိုၿပီး လုပ္၍မရေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးမွ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိက “အခ်က္သုံးခ်က္ေပါ့။ နံပါတ္ (၁) ဘဂၤါလီ-ေပါ့ေနာ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ မရွိဘူး။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု၊ မ်ဳိးႏြယ္စုဆိုတာ မရွိဘူး။ အသံုးအႏႈန္း မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဘဂၤါလီဆိုၿပီးေတာ့ပဲ အစိုးရေရာ ျပည္သူကေရာ တစ္ႏုိင္ငံလံုးက ဒီလိုသတ္မွတ္ထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘဂၤါလီနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ Rights to Citizen ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က မ်က္စိမွိတ္ၿပီး ျငင္းေနတာ မဟုတ္ဘူး။ နံပါတ္ (၂) အခ်က္က ေပးမယ္။ သို႔ေသာ္ ၈၂ ခုႏွစ္ဥပေဒနဲ႔ ညီတဲ့ဟာကို ေပးမယ္။ ၈၂ ခုႏွစ္ဥပေဒနဲ႔ မညီတာကိုေတာ့ ေပးလို႔မရဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ႏုိင္ငံသားကိစၥသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ျဖစ္တယ္ဆိုတာ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ထားၿပီးသား။ အဲဒီ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို ေပးတဲ့အခါမွာ တည္ဆဲဥပေဒျဖစ္တဲ့ ၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒနဲ႔ ေပးမယ္။ ဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့လူကိုေတာ့ မေပးႏိုင္ဘူး။ နံပါတ္ (၃) အခ်က္အေနနဲ႔ ဒီဟာက ဘယ္ေလာက္အျငင္းပြားေနလဲဆိုေတာ့ အခုေနာက္ဆံုး Census မွာ ေတြ႔တဲ့အတုိင္းေပါ့ေနာ္။ သန္းေခါင္စာရင္းမွာကိုက မရွိတဲ့ဟာကို ဒီလိုမ်ဳိး လုပ္ေနတယ္။ ဆိုလိုတာက တုိင္းရင္းသားဆိုတာ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုဆိုတာ ဒီလိုမ်ဳိး pressure ေပးၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုလို႔ရတဲ့ဟာ မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရကလည္း ဒီလိုေတာင္းဆိုတဲ့အတြက္ ေပးပါတယ္ဆိုၿပီး လုပ္လို႔မရဘူး။ လုပ္လည္းမေပးႏုိင္ဘူးေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒနဲ႔အညီပဲ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရမယ္။ ဥပေဒနဲ႔ညီေသာ ႏုိင္ငံသားအားလံုး ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ေပးမယ္” ဟု ေျပာၾကားသည္။
“UN မွာေရာ ဘန္ကီမြန္းတို႔ အပါအ၀င္ အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ အကုန္လံုးနဲ႔ ေတြ႕ဆံုတဲ့အခါတုိင္း၊ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါတုိင္း ဒီကိစၥက ဒီအတုိင္းပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရပ္တည္ခ်က္က အဲဒါပဲ။ အစိုးရရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ အကုန္လံုးကို ေပးရမယ္။ ေပးမွ ေျပလည္မယ္ဆိုတဲ့ ဟာကေတာ့ လက္ေတြ႕မက်ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္တြင္းႏုိင္ငံေရး၊ ျပည္တြင္းလူမႈ တည္ၿငိမ္ေရး၊ ေနာက္ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးနဲ႔ ေနာက္ အကုန္လံုးနဲ႔ ျပႆနာ ေျပလည္ေရးေပါ့။ ျပႆနာ ေျပလည္ေရးက အေရးအႀကီးဆံုးပါ။ ျပႆနာေျပလည္ေရးကို ေရွး႐ႈတဲ့ တုိက္တြန္းခ်က္ေတြ ျဖစ္သင့္တယ္” ဟု အဆိုပါအဆင့္ျမင့္ အရာရွိက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ နယ္နိမိတ္အတြင္းရွိသည့္ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား၏ ပကတိ သမုိင္းအေျခအေနမ်ားကို သုံးသပ္မည္ဆုိပါက ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီရွည္ၾကာ တည္တံ့ခဲ့သည့္ လူမ်ဳိးမ်ား၊ သမုိင္းမ်ားရွိသည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးမရမီႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး သမုိင္းမ်ားကိုသာမက ျမန္မာႏုိင္ငံသမုိင္း ရခုိင္သမုိင္းႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွသမုိင္း စသည့္သမုိင္းဆုိင္ရာ အေထာက္အထားမ်ားအရ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး မရွိဆုိသည္မွာ ထင္ရွားသည္ဟု ရခုိင္အမ်ဳိးသားပါတီေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္က ဆုိသည္။
ဦးေအးသာေအာင္က “လုပ္ၾကံဖန္တီး ေျပာဆုိေနတဲ့ ဒီလူမ်ဳိး မရွိဘူးဆုိတာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရက တရား၀င္ထုတ္ေဖာ္ ေၾကညာၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးထဲမွာလည္း ဒီလူမ်ဳိးဆုိတာ မပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တုိင္းျပည္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆုိတာ မရွိပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ မရွိတဲ့လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးကို ႏုိင္ငံသားျဖစ္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိေနတာ ေျပာေနတာကေတာ့ ဒါကယုတၱိလည္း မတန္ဘူး၊ သဘာ၀လည္း မက်ဘူး။ ေတာင္းလည္းမေတာင္းသင့္ဘူး။ ျဖစ္လည္း မျဖစ္ႏိုင္ဘူး” ဟု ေျပာၾကားသည္။
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ား အဖြဲ႕မွ ဦးျမင့္ေအာင္ကလည္း “မစၥတာ နမ္ဘီးယားက ဒီဟာကို ႐ိုဟင္ဂ်ာလုိ႔ သုံးႏႈန္းတယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတြ အေနနဲ႔ လက္မခံပါဘူး။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီအသုံးအႏႈန္းေတြဟာ လက္ရွိတည္ၿငိမ္စျပဳေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ႏွစ္ဖြဲ႕ကို ျပန္ၿပီးေတာ့ အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုထဲမွာလည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ဟာ မရွိပါဘူး။ ဒီအသုံးအႏႈန္းက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တုိင္းျပည္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ စကားလုံး အသုံးအႏႈန္းလုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဒီလုိပဲ ယူဆပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က လက္ရွိ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ အက္ဥပေဒကုိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ေထာက္ခံပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရွိမရွိကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈ လုံျခံဳမႈ၊ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ အားလုံးရဲ႕ လုံျခံဳမႈအတြက္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခ်င္သူ တစ္ေယာက္သည္ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီရပါလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာၾကားသည္။
သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ ထည့္သြင္းေကာက္ခံျခင္းကို လက္မခံေၾကာင္း စစ္ေတြတြင္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပေနၾကစဥ္ (ဓာတ္ပံု-သန္းလႈိင္)
မစၥတာနမ္ဘီးယား၏ ေျပာၾကားမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးသည္ဟု ခံယူေၾကာင္း၊ ၎ကဲ့သို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိး အေနျဖင့္ ယခုကဲ့သို႔ အသုံးအႏႈန္းမ်ား ေျပာၾကားမႈမ်ား မၾကာခဏ ျပဳလုပ္ေနျခင္းသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျပႆနာမ်ား ပိုမိုႀကီးထြားလာေအာင္ ေသြးထုိးလႈံ႔ေဆာ္ရာ ေရာက္သြားမည္ကို စိုးရိမ္သည္ဟု ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးမင္းေဇယ်က သုံးသပ္သည္။
၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးမင္းေဇယ်က “ႏိုင္ငံျခားမွာရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခုကေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံျခားအစိုးရကေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံျခားမွာရွိတဲ့ ပုဂၢဳိလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကေသာ္ လည္းေကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အထူးသျဖင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈဆုိတာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႔ တုိက္႐ုိက္ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥပါ။ အဲဒီ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ ကိစၥေတြအေပၚမွာ အၾကံေပးျခင္းျဖစ္ျဖစ္ ဒါမွမဟုတ္ ေျပာဆုိျခင္းျဖစ္ျဖစ္ ဒီလုိမ်ဳိးလုပ္ေဆာင္ျခင္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္တြင္းေရးကို တုိက္႐ုိက္စြက္ဖက္တဲ့သေဘာ သက္ေရာက္တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးတယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အဲဒီလုိ ခံယူတယ္။ မစၥတာနမ္ဘီးယား အေနနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ မျဖစ္မႈအေပၚမွာ အခုလုိမ်ဳိး မွတ္ခ်က္ေပးျခင္းသည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ျပည္တြင္းေရးကို တုိက္႐ုိက္စြက္ဖက္ေနတယ္လုိ႔ ခံယူပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ စကားလုံးအေပၚမွာ တုိင္းရင္းသားအျဖစ္နဲ႔ လုံး၀အသိအမွတ္ မျပဳႏိုင္ဘူး” ဟုဆုိသည္။
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိတဲ့ ေခတ္ကာလတုန္းက တစ္နည္းအားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရရဲ႕ ည့ံဖ်င္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အတိတ္အေမြဆုိးေတြကို အခုလုိမ်ဳိး ပြင့္လင္းတဲ့အခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီမုိကေရစီနည္းက်က် ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိ တရားဥပေဒစိုးမုိးမႈ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ ရွင္းလင္းသြားမယ္ဆုိရင္ ဒီျပႆ နာဟာ အၿပီးသတ္ ေျဖရွင္းႏုိင္မယ္လု႔ိ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဒီျပႆနာသည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ျပည္တြင္းေရး ျပႆနာစစ္စစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ႏုိင္ငံကမွ လုံး၀စြက္ဖက္ပုိင္ခြင့္ မရွိပါဘူး . . . . .
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ကလည္း “ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးက ႐ုိဟင္ဂ်ာမရွိဘူး ေျပာမွေတာ့ သူဘာလုပ္လုိ႔ရမွာလဲ။ သူစကားက သၾကၤန္အေျမာက္ပဲ။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ျပည္တြင္းေရးကို ဘာမွ၀င္စြက္ဖက္ခြင့္ မရွိဘူး” ဟု ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တုိင္းရင္းသားမဟုတ္သည့္ တ႐ုတ္၊ အိိႏၵိယ၊ ဘဂၤါလီ အပါအ၀င္ အျခားသူမ်ား အေနျဖင့္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ႏုိင္ငံသားရထားသည့္သူမ်ား ရွိသကဲ့သို႔ ဥပေဒႏွင့္မညီဘဲ ႏုိင္ငံသားရထားသည့္ ႏုိင္ငံသားမွတ္ပုံတင္ ကုိင္ေဆာင္ေနသူမ်ား ရွိေနေၾကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေရာက္ေနသည့္ ဘဂၤါလီ လူမ်ဳိးမ်ားထဲတြင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းႏွင့္အညီ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရမည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ရွိေနႏုိင္ေၾကာင္း၊ ယင္းဘဂၤါလီလူမ်ဳိးမ်ားအား ဥပေဒႏွင့္အညီ ႏုိင္ငံသားေလွ်ာက္ထားခြင့္ ေတာင္းဆုိသည္ဆုိပါက နည္းလမ္းက်မည္ ျဖစ္သကဲ့သို႔ နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ ခုိး၀င္လာသည့္ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ လူမ်ားကိုလည္း အေရးယူ ေဆာင္ရြက္သြားရမည္ဟု ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရဘက္မွ ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို တရား၀င္ထုတ္ျပန္ထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီမ်ားကို ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒပါ အခ်က္အလက္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည္ဆုိပါက ႏုိင္ငံသားျဖစ္မည္ျဖစ္ၿပီး မကုိက္ညီပါက ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရရွိမည္မဟုတ္ဟု လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ၀န္ႀကီးဌာနမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးျမင့္ႀကိဳင္က ေျပာၾကားသည္။
“ဗီေဂ်နမ္ဘီးယားေျပာသလုိ ျဖစ္ခြင့္ေပးသင့္ မေပးသင့္ ဆုိတာထက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ေနထုိင္ၿပီး ဒီကဥပေဒေတြနဲ႔ ကိုက္ညီရင္ သူ႔အလုိလုိ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရွိသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘဂၤါလီ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ေရးမျဖစ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ ဘယ္ႏုိင္ငံတကာ ဖိအားကိုမွ နားေထာင္ၿပီး ေဆာင္ရြက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ လက္ရွိအက်ဳံး၀င္တဲ့ ၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဆုိင္ရာ ဥပေဒအရပဲ ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးျမင့္ႀကိဳင္က ေျပာၾကားသည္။
“ႏိုင္ငံသားျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့သူဆုိရင္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ လုံး၀ရွိတယ္ဆုိတာ အျပည့္အ၀ ခံယူၿပီးသားပါ။ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀ပါလ်က္နဲ႔ ႏုိင္ငံသားမျဖစ္ခဲ့ဘူးဆုိရင္ ဒီအေပၚမွာ ဥပေဒေၾကာင္းအရ လုံး၀အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ လုိသလုိ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း လုံး၀မျပည့္မီတဲ့ သူေတြကိုလည္း ႏုိင္ငံသားေပးလုိ႔ လုံး၀မရဘူးဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အခုိင္အမာ ရပ္တည္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦးမင္းေဇယ်က ေျပာၾကားသည္။
တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္ဟုိးကလည္း “ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒမွာ ရွိတယ္။ အဲဒီဥပေဒနဲ႔အညီ တုိင္းရင္းသား ဟုတ္မဟုတ္ ႏုိင္ငံသား ဟုတ္မဟုတ္ စိစစ္ရမွာကိုး။ ဒါေတြက က်ယ္ျပန္႔တယ္ဗ်။ ဒါက ေသခ်ာေအာင္ သူ႔ဘက္က အေထာက္အထား ကုိယ့္ဘက္က အေထာက္အထား ျပၿပီးေတာ့ စိစစ္ရမွာ။ တစ္ဖက္သတ္ႀကီးဆုိ တစ္ဖက္ကလည္း လက္ခံမွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ႏွစ္ဖက္စုံညီေတြ႕ဆုံၿပီးေတာ့ သူ႔ဘက္က အေထာက္အထား ကုိယ့္ဘက္က အေထာက္အထားကို တင္ျပၿပီး စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ရမွာေပါ့။ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေရး မျဖစ္ေရးကေတာ့ လက္ရွိတည္ဆဲ ဥပေဒနဲ႔ပဲ သြားရမွာေလ။ ဥပေဒေကာင္းတာ မေကာင္းတာ တစ္ပုိင္း၊ ဥပေဒမေကာင္းရင္ေတာ့ ျပင္ေပါ့” ဟု ေျပာၾကားသည္။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ဥပေဒတြင္ (က) ႏုိင္ငံသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား၊ (ခ) ႏုိင္ငံသားႏွင့္ ဧည့္ႏုိင္ငံသား မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား၊ (ဂ) ႏုိင္ငံသားႏွင့္ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား၊ (ဃ) ဧည့္ႏုိင္ငံသား မိဘႏွစ္ပါးမွေမြးဖြားေသာ သားသမီးႏွင့္-(၁) ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၂) ဧည့္ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၃) ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား၊ (င) ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားေသာ သားသမီးႏွင့္-(၁) ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၂) ဧည့္ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၃) ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား (စ) ဧည့္ႏုိင္ငံသားႏွင့္ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားေသာ သားသမီးႏွင့္ – (၁) ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၂) ဧည့္ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၃) ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ားဟူ၍ သတ္မွတ္ထားသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္မႈ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး နယ္ေက်ာ္မႈမ်ား ျဖစ္ခဲ့ရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစုိးရ၏ အားနည္းခ်က္မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး တရားဥပေဒ မစုိးမုိးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ျပႆနာမ်ားကို ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ား ခါးစည္းခံေနရသည္ ဆုိသည္ကို ယခုပြင့္လင္းျမင္သာသည့္ေခတ္ ေရာက္မွသာ ျပည္သူမ်ား သိရွိလာခဲ့ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဦးမင္းေဇယ်က ေျပာၾကားသည္။
ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဘဂၤါလီအေရးကိစၥ အေျခအေနမွန္ကို သိရွိနားလည္ၿပီး ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒႏွင့္အညီ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း၊ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ႏွင့္ အားလုံးက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေအာင္ အထူးသျဖင့္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ေနသည့္၊ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အဖြဲ႕မ်ားကို အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ၀ိုင္း၀န္းတိုက္တြန္းရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးမွ အဆင့္ျမင့္အရာရွိက ေျပာၾကားသည္။
“ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိတဲ့ ေခတ္ကာလတုန္းက တစ္နည္းအားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရရဲ႕ ည့ံဖ်င္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အတိတ္အေမြဆုိးေတြကို အခုလုိမ်ဳိး ပြင့္လင္းတဲ့အခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီမုိကေရစီနည္းက်က် ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိ တရားဥပေဒစိုးမုိးမႈ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ ရွင္းလင္းသြားမယ္ဆုိရင္ ဒီျပႆ နာဟာ အၿပီးသတ္ ေျဖရွင္းႏုိင္မယ္လု႔ိ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဒီျပႆနာသည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ျပည္တြင္းေရး ျပႆနာစစ္စစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ႏုိင္ငံကမွ လုံး၀စြက္ဖက္ပုိင္ခြင့္ မရွိပါဘူး” ဟု ဦးမင္းေဇယ်က ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ႏိုင္ငံသားေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ပါက ၎တို႔သည္ အျမဲတမ္း ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရလိမ့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ယင္းသည္ ႏိုင္ငံတကာအလယ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုလည္း ထိခိုက္လာႏိုင္ပါေၾကာင္း ေမ ၁ ရက္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ႏုိင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဌာနတြင္ မစၥတာနမ္ဘီးယားက ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ဗီေဂ်နမ္ဘီယားက “အစိုးရကေန ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို Temporary Identity Certificate ထုတ္ေပးမယ္။ ေမြးလာတဲ့ ကေလးေတြကို ေမြးစာရင္းသြင္းေပးမယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ေပးမယ္လို႔ ကတိေတြအမ်ားႀကီး ေပးခဲ့ေပမယ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးကို ခုထိေျဖရွင္းတာ မရွိေသးပါဘူး” ဟုဆိုသည္။
“လက္ရွိ ရခိုင္မွာရွိတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြရဲ႕ အဓိက အလိုအပ္ဆံုး အရာကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ Status ကို စိစစ္အတည္ျပဳၿပီး တရား၀င္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ၿပီး မွတ္ပံုတင္ထုတ္ေပး။ ၿပီးရင္ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ အကန္႔အသတ္မရွိ သြားလာႏိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးၿပီး ျပည္ပထြက္ခြာဖို႔ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ပါ ျပဳလုပ္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးရပါမယ္။ ဒါဟာ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ နည္းလမ္းလို႔ ထင္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ ဒီရရွိထားတဲ့ အေနအထားကေန တျဖည္းျဖည္း ႏိုင္ငံေရး မဲဆႏၵနယ္တစ္ခု တည္ေထာင္ႏိုင္တဲ့အထိ လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုပါပဲ” ဟု ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အထူးအၾကံေပး ဗီေဂ်နမ္ဘီယားက ဆိုသည္။
ဒီဟာက ဘယ္ေလာက္အျငင္းပြားေနလဲဆိုေတာ့ အခုေနာက္ဆံုး Census မွာ ေတြ႔တဲ့အတုိင္းေပါ့ေနာ္။ သန္းေခါင္စာရင္းမွာကိုက မရွိတဲ့ဟာကို ဒီလိုမ်ဳိး လုပ္ေနတယ္။ ဆိုလိုတာက တုိင္းရင္းသားဆိုတာ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုဆိုတာ ဒီလိုမ်ဳိး pressure ေပးၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုလို႔ရတဲ့ဟာ မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရကလည္း ဒီလိုေတာင္းဆိုတဲ့အတြက္ ေပးပါတယ္ဆိုၿပီး လုပ္လို႔မရဘူး။ လုပ္လည္းမေပးႏုိင္ဘူးေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒနဲ႔အညီပဲ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရမယ္။ ဥပေဒနဲ႔ညီေသာ ႏုိင္ငံသားအားလံုး ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ေပးမယ္ . . . . .
မစၥတာ ဗီေဂ်နမ္ဘီယားက ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ႏိုင္ငံသားေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားမႈအေပၚ အစိုးရ၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီသူမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ဥပေဒႏွင့္ မညီသူမ်ား အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ မရႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဗီေဂ်နမ္ဘီယား၏ ေတာင္းဆိုမႈမွာ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း တညီတညြတ္တည္း ေျပာၾကားခဲ့ၾကၿပီး ၎၏ေျပာၾကားမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးကို တုိက္႐ုိက္၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ရာေရာက္သည္ဟု သုံးသပ္ခဲ့ၾကသည္။
မစၥတာ ဗီေဂ်နမ္ဘီယား၏ ယင္းကဲ့သုိ႔ ေျပာၾကားခ်က္အေပၚ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးမွ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိတစ္ဦးက ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီသူမ်ား အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရမည္ျဖစ္ၿပီး ဥပေဒႏွင့္ မညီသူမ်ား အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ မရႏုိင္ေၾကာင္း၊ တုိင္းရင္းသားဆိုသည္မွာ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုဆိုသည္မွာ ဖိအားေပးၿပီး ေတာင္းဆို၍ရသည့္အရာ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ အစိုးရကလည္း ယခုကဲ့သုိ႔ ေတာင္းဆိုသည့္အတြက္ ေပးပါသည္ဆိုၿပီး လုပ္၍မရေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးမွ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိက “အခ်က္သုံးခ်က္ေပါ့။ နံပါတ္ (၁) ဘဂၤါလီ-ေပါ့ေနာ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ မရွိဘူး။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု၊ မ်ဳိးႏြယ္စုဆိုတာ မရွိဘူး။ အသံုးအႏႈန္း မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဘဂၤါလီဆိုၿပီးေတာ့ပဲ အစိုးရေရာ ျပည္သူကေရာ တစ္ႏုိင္ငံလံုးက ဒီလိုသတ္မွတ္ထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘဂၤါလီနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ Rights to Citizen ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က မ်က္စိမွိတ္ၿပီး ျငင္းေနတာ မဟုတ္ဘူး။ နံပါတ္ (၂) အခ်က္က ေပးမယ္။ သို႔ေသာ္ ၈၂ ခုႏွစ္ဥပေဒနဲ႔ ညီတဲ့ဟာကို ေပးမယ္။ ၈၂ ခုႏွစ္ဥပေဒနဲ႔ မညီတာကိုေတာ့ ေပးလို႔မရဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ႏုိင္ငံသားကိစၥသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ျဖစ္တယ္ဆိုတာ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ထားၿပီးသား။ အဲဒီ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို ေပးတဲ့အခါမွာ တည္ဆဲဥပေဒျဖစ္တဲ့ ၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒနဲ႔ ေပးမယ္။ ဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့လူကိုေတာ့ မေပးႏိုင္ဘူး။ နံပါတ္ (၃) အခ်က္အေနနဲ႔ ဒီဟာက ဘယ္ေလာက္အျငင္းပြားေနလဲဆိုေတာ့ အခုေနာက္ဆံုး Census မွာ ေတြ႔တဲ့အတုိင္းေပါ့ေနာ္။ သန္းေခါင္စာရင္းမွာကိုက မရွိတဲ့ဟာကို ဒီလိုမ်ဳိး လုပ္ေနတယ္။ ဆိုလိုတာက တုိင္းရင္းသားဆိုတာ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုဆိုတာ ဒီလိုမ်ဳိး pressure ေပးၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုလို႔ရတဲ့ဟာ မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရကလည္း ဒီလိုေတာင္းဆိုတဲ့အတြက္ ေပးပါတယ္ဆိုၿပီး လုပ္လို႔မရဘူး။ လုပ္လည္းမေပးႏုိင္ဘူးေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒနဲ႔အညီပဲ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရမယ္။ ဥပေဒနဲ႔ညီေသာ ႏုိင္ငံသားအားလံုး ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ေပးမယ္” ဟု ေျပာၾကားသည္။
“UN မွာေရာ ဘန္ကီမြန္းတို႔ အပါအ၀င္ အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ အကုန္လံုးနဲ႔ ေတြ႕ဆံုတဲ့အခါတုိင္း၊ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါတုိင္း ဒီကိစၥက ဒီအတုိင္းပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရပ္တည္ခ်က္က အဲဒါပဲ။ အစိုးရရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ အကုန္လံုးကို ေပးရမယ္။ ေပးမွ ေျပလည္မယ္ဆိုတဲ့ ဟာကေတာ့ လက္ေတြ႕မက်ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္တြင္းႏုိင္ငံေရး၊ ျပည္တြင္းလူမႈ တည္ၿငိမ္ေရး၊ ေနာက္ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးနဲ႔ ေနာက္ အကုန္လံုးနဲ႔ ျပႆနာ ေျပလည္ေရးေပါ့။ ျပႆနာ ေျပလည္ေရးက အေရးအႀကီးဆံုးပါ။ ျပႆနာေျပလည္ေရးကို ေရွး႐ႈတဲ့ တုိက္တြန္းခ်က္ေတြ ျဖစ္သင့္တယ္” ဟု အဆိုပါအဆင့္ျမင့္ အရာရွိက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ နယ္နိမိတ္အတြင္းရွိသည့္ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား၏ ပကတိ သမုိင္းအေျခအေနမ်ားကို သုံးသပ္မည္ဆုိပါက ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီရွည္ၾကာ တည္တံ့ခဲ့သည့္ လူမ်ဳိးမ်ား၊ သမုိင္းမ်ားရွိသည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးမရမီႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး သမုိင္းမ်ားကိုသာမက ျမန္မာႏုိင္ငံသမုိင္း ရခုိင္သမုိင္းႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွသမုိင္း စသည့္သမုိင္းဆုိင္ရာ အေထာက္အထားမ်ားအရ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး မရွိဆုိသည္မွာ ထင္ရွားသည္ဟု ရခုိင္အမ်ဳိးသားပါတီေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္က ဆုိသည္။
ဦးေအးသာေအာင္က “လုပ္ၾကံဖန္တီး ေျပာဆုိေနတဲ့ ဒီလူမ်ဳိး မရွိဘူးဆုိတာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရက တရား၀င္ထုတ္ေဖာ္ ေၾကညာၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးထဲမွာလည္း ဒီလူမ်ဳိးဆုိတာ မပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တုိင္းျပည္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆုိတာ မရွိပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ မရွိတဲ့လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးကို ႏုိင္ငံသားျဖစ္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိေနတာ ေျပာေနတာကေတာ့ ဒါကယုတၱိလည္း မတန္ဘူး၊ သဘာ၀လည္း မက်ဘူး။ ေတာင္းလည္းမေတာင္းသင့္ဘူး။ ျဖစ္လည္း မျဖစ္ႏိုင္ဘူး” ဟု ေျပာၾကားသည္။
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ား အဖြဲ႕မွ ဦးျမင့္ေအာင္ကလည္း “မစၥတာ နမ္ဘီးယားက ဒီဟာကို ႐ိုဟင္ဂ်ာလုိ႔ သုံးႏႈန္းတယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတြ အေနနဲ႔ လက္မခံပါဘူး။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီအသုံးအႏႈန္းေတြဟာ လက္ရွိတည္ၿငိမ္စျပဳေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ႏွစ္ဖြဲ႕ကို ျပန္ၿပီးေတာ့ အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုထဲမွာလည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ဟာ မရွိပါဘူး။ ဒီအသုံးအႏႈန္းက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တုိင္းျပည္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ စကားလုံး အသုံးအႏႈန္းလုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဒီလုိပဲ ယူဆပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က လက္ရွိ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ အက္ဥပေဒကုိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ေထာက္ခံပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရွိမရွိကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈ လုံျခံဳမႈ၊ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ အားလုံးရဲ႕ လုံျခံဳမႈအတြက္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခ်င္သူ တစ္ေယာက္သည္ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီရပါလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာၾကားသည္။
သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ ထည့္သြင္းေကာက္ခံျခင္းကို လက္မခံေၾကာင္း စစ္ေတြတြင္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပေနၾကစဥ္ (ဓာတ္ပံု-သန္းလႈိင္)
မစၥတာနမ္ဘီးယား၏ ေျပာၾကားမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးသည္ဟု ခံယူေၾကာင္း၊ ၎ကဲ့သို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိး အေနျဖင့္ ယခုကဲ့သို႔ အသုံးအႏႈန္းမ်ား ေျပာၾကားမႈမ်ား မၾကာခဏ ျပဳလုပ္ေနျခင္းသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျပႆနာမ်ား ပိုမိုႀကီးထြားလာေအာင္ ေသြးထုိးလႈံ႔ေဆာ္ရာ ေရာက္သြားမည္ကို စိုးရိမ္သည္ဟု ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးမင္းေဇယ်က သုံးသပ္သည္။
၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးမင္းေဇယ်က “ႏိုင္ငံျခားမွာရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခုကေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံျခားအစိုးရကေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံျခားမွာရွိတဲ့ ပုဂၢဳိလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကေသာ္ လည္းေကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အထူးသျဖင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈဆုိတာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႔ တုိက္႐ုိက္ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥပါ။ အဲဒီ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ ကိစၥေတြအေပၚမွာ အၾကံေပးျခင္းျဖစ္ျဖစ္ ဒါမွမဟုတ္ ေျပာဆုိျခင္းျဖစ္ျဖစ္ ဒီလုိမ်ဳိးလုပ္ေဆာင္ျခင္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္တြင္းေရးကို တုိက္႐ုိက္စြက္ဖက္တဲ့သေဘာ သက္ေရာက္တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးတယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အဲဒီလုိ ခံယူတယ္။ မစၥတာနမ္ဘီးယား အေနနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ မျဖစ္မႈအေပၚမွာ အခုလုိမ်ဳိး မွတ္ခ်က္ေပးျခင္းသည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ျပည္တြင္းေရးကို တုိက္႐ုိက္စြက္ဖက္ေနတယ္လုိ႔ ခံယူပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ စကားလုံးအေပၚမွာ တုိင္းရင္းသားအျဖစ္နဲ႔ လုံး၀အသိအမွတ္ မျပဳႏိုင္ဘူး” ဟုဆုိသည္။
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိတဲ့ ေခတ္ကာလတုန္းက တစ္နည္းအားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရရဲ႕ ည့ံဖ်င္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အတိတ္အေမြဆုိးေတြကို အခုလုိမ်ဳိး ပြင့္လင္းတဲ့အခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီမုိကေရစီနည္းက်က် ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိ တရားဥပေဒစိုးမုိးမႈ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ ရွင္းလင္းသြားမယ္ဆုိရင္ ဒီျပႆ နာဟာ အၿပီးသတ္ ေျဖရွင္းႏုိင္မယ္လု႔ိ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဒီျပႆနာသည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ျပည္တြင္းေရး ျပႆနာစစ္စစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ႏုိင္ငံကမွ လုံး၀စြက္ဖက္ပုိင္ခြင့္ မရွိပါဘူး . . . . .
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ကလည္း “ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးက ႐ုိဟင္ဂ်ာမရွိဘူး ေျပာမွေတာ့ သူဘာလုပ္လုိ႔ရမွာလဲ။ သူစကားက သၾကၤန္အေျမာက္ပဲ။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ျပည္တြင္းေရးကို ဘာမွ၀င္စြက္ဖက္ခြင့္ မရွိဘူး” ဟု ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တုိင္းရင္းသားမဟုတ္သည့္ တ႐ုတ္၊ အိိႏၵိယ၊ ဘဂၤါလီ အပါအ၀င္ အျခားသူမ်ား အေနျဖင့္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ႏုိင္ငံသားရထားသည့္သူမ်ား ရွိသကဲ့သို႔ ဥပေဒႏွင့္မညီဘဲ ႏုိင္ငံသားရထားသည့္ ႏုိင္ငံသားမွတ္ပုံတင္ ကုိင္ေဆာင္ေနသူမ်ား ရွိေနေၾကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေရာက္ေနသည့္ ဘဂၤါလီ လူမ်ဳိးမ်ားထဲတြင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းႏွင့္အညီ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရမည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ရွိေနႏုိင္ေၾကာင္း၊ ယင္းဘဂၤါလီလူမ်ဳိးမ်ားအား ဥပေဒႏွင့္အညီ ႏုိင္ငံသားေလွ်ာက္ထားခြင့္ ေတာင္းဆုိသည္ဆုိပါက နည္းလမ္းက်မည္ ျဖစ္သကဲ့သို႔ နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ ခုိး၀င္လာသည့္ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ လူမ်ားကိုလည္း အေရးယူ ေဆာင္ရြက္သြားရမည္ဟု ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရဘက္မွ ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို တရား၀င္ထုတ္ျပန္ထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီမ်ားကို ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒပါ အခ်က္အလက္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည္ဆုိပါက ႏုိင္ငံသားျဖစ္မည္ျဖစ္ၿပီး မကုိက္ညီပါက ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရရွိမည္မဟုတ္ဟု လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ၀န္ႀကီးဌာနမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးျမင့္ႀကိဳင္က ေျပာၾကားသည္။
“ဗီေဂ်နမ္ဘီးယားေျပာသလုိ ျဖစ္ခြင့္ေပးသင့္ မေပးသင့္ ဆုိတာထက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ေနထုိင္ၿပီး ဒီကဥပေဒေတြနဲ႔ ကိုက္ညီရင္ သူ႔အလုိလုိ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရွိသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘဂၤါလီ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ေရးမျဖစ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ ဘယ္ႏုိင္ငံတကာ ဖိအားကိုမွ နားေထာင္ၿပီး ေဆာင္ရြက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ လက္ရွိအက်ဳံး၀င္တဲ့ ၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဆုိင္ရာ ဥပေဒအရပဲ ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးျမင့္ႀကိဳင္က ေျပာၾကားသည္။
“ႏိုင္ငံသားျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့သူဆုိရင္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ လုံး၀ရွိတယ္ဆုိတာ အျပည့္အ၀ ခံယူၿပီးသားပါ။ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀ပါလ်က္နဲ႔ ႏုိင္ငံသားမျဖစ္ခဲ့ဘူးဆုိရင္ ဒီအေပၚမွာ ဥပေဒေၾကာင္းအရ လုံး၀အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ လုိသလုိ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း လုံး၀မျပည့္မီတဲ့ သူေတြကိုလည္း ႏုိင္ငံသားေပးလုိ႔ လုံး၀မရဘူးဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အခုိင္အမာ ရပ္တည္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦးမင္းေဇယ်က ေျပာၾကားသည္။
တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္ဟုိးကလည္း “ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒမွာ ရွိတယ္။ အဲဒီဥပေဒနဲ႔အညီ တုိင္းရင္းသား ဟုတ္မဟုတ္ ႏုိင္ငံသား ဟုတ္မဟုတ္ စိစစ္ရမွာကိုး။ ဒါေတြက က်ယ္ျပန္႔တယ္ဗ်။ ဒါက ေသခ်ာေအာင္ သူ႔ဘက္က အေထာက္အထား ကုိယ့္ဘက္က အေထာက္အထား ျပၿပီးေတာ့ စိစစ္ရမွာ။ တစ္ဖက္သတ္ႀကီးဆုိ တစ္ဖက္ကလည္း လက္ခံမွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ႏွစ္ဖက္စုံညီေတြ႕ဆုံၿပီးေတာ့ သူ႔ဘက္က အေထာက္အထား ကုိယ့္ဘက္က အေထာက္အထားကို တင္ျပၿပီး စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ရမွာေပါ့။ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေရး မျဖစ္ေရးကေတာ့ လက္ရွိတည္ဆဲ ဥပေဒနဲ႔ပဲ သြားရမွာေလ။ ဥပေဒေကာင္းတာ မေကာင္းတာ တစ္ပုိင္း၊ ဥပေဒမေကာင္းရင္ေတာ့ ျပင္ေပါ့” ဟု ေျပာၾကားသည္။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ဥပေဒတြင္ (က) ႏုိင္ငံသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား၊ (ခ) ႏုိင္ငံသားႏွင့္ ဧည့္ႏုိင္ငံသား မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား၊ (ဂ) ႏုိင္ငံသားႏွင့္ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား၊ (ဃ) ဧည့္ႏုိင္ငံသား မိဘႏွစ္ပါးမွေမြးဖြားေသာ သားသမီးႏွင့္-(၁) ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၂) ဧည့္ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၃) ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား၊ (င) ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားေသာ သားသမီးႏွင့္-(၁) ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၂) ဧည့္ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၃) ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား (စ) ဧည့္ႏုိင္ငံသားႏွင့္ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားေသာ သားသမီးႏွင့္ – (၁) ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၂) ဧည့္ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ (၃) ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ားဟူ၍ သတ္မွတ္ထားသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္မႈ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး နယ္ေက်ာ္မႈမ်ား ျဖစ္ခဲ့ရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစုိးရ၏ အားနည္းခ်က္မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး တရားဥပေဒ မစုိးမုိးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ျပႆနာမ်ားကို ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ား ခါးစည္းခံေနရသည္ ဆုိသည္ကို ယခုပြင့္လင္းျမင္သာသည့္ေခတ္ ေရာက္မွသာ ျပည္သူမ်ား သိရွိလာခဲ့ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဦးမင္းေဇယ်က ေျပာၾကားသည္။
ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဘဂၤါလီအေရးကိစၥ အေျခအေနမွန္ကို သိရွိနားလည္ၿပီး ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒႏွင့္အညီ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း၊ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ႏွင့္ အားလုံးက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေအာင္ အထူးသျဖင့္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ေနသည့္၊ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အဖြဲ႕မ်ားကို အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ၀ိုင္း၀န္းတိုက္တြန္းရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးမွ အဆင့္ျမင့္အရာရွိက ေျပာၾကားသည္။
“ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိတဲ့ ေခတ္ကာလတုန္းက တစ္နည္းအားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရရဲ႕ ည့ံဖ်င္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အတိတ္အေမြဆုိးေတြကို အခုလုိမ်ဳိး ပြင့္လင္းတဲ့အခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီမုိကေရစီနည္းက်က် ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိ တရားဥပေဒစိုးမုိးမႈ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ ရွင္းလင္းသြားမယ္ဆုိရင္ ဒီျပႆ နာဟာ အၿပီးသတ္ ေျဖရွင္းႏုိင္မယ္လု႔ိ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဒီျပႆနာသည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ျပည္တြင္းေရး ျပႆနာစစ္စစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ႏုိင္ငံကမွ လုံး၀စြက္ဖက္ပုိင္ခြင့္ မရွိပါဘူး” ဟု ဦးမင္းေဇယ်က ဆိုသည္။
0 comments: